Je hebt al op de pagina over mineralen kort kunnen lezen over de werking van calcium, waar het vandaan komt en wat de belangrijkste bronnen van dit mineraal zijn. Hier kun je echter een nog uitgebreidere uitleg vinden, zodat je een compleet overzicht krijgt van het mineraal calcium. Hier vind je de hoeveelheid calcium die je dagelijks nodig hebt, het belang van voldoende calcium en eventuele gevolgen bij een tekort. En kun je ook een te veel aan calcium binnenkrijgen en zo ja, wat zijn de symptomen en wat moet je daar dan tegen doen?
Wat calcium doet in je lichaam
Calcium is dus een van de mineralen die het lichaam nodig heeft voor de opbouw van botten en het gebit, maar ook voor het onderhoud. Als je botten volgroeid zijn, betekent het dus niet dat je geen calcium meer tot je hoeft te nemen door middel van voedsel. Daarnaast zorgt calcium ook voor een goede werking van je spieren en zenuwen, regelt het de bloedstolling en de opname van andere mineralen in het lichaam. Ook speelt calcium een rol bij de transport van deze mineralen. Door voldoende inname van calcium ga je botontkalking tegen en op jonge leeftijd heb je dus ook veel baat bij calcium. Je vindt calcium in melk, melkproducten, kaas, noten, peulvruchten en groente.
Zo werkt de opname in je lichaam
De opname van mineralen gaat niet bij elk mineraal hetzelfde. Zo worden natrium en kalium opgenomen over de gehele lengte van de dunne darm. Bij calcium is dit niet het geval. Net als bij ijzer wordt calcium alleen in de twaalfvingerige darm opgenomen. De opname gaat ook nader dan bij andere mineralen. Waar andere mineralen altijd worden opgenomen, geldt dit niet voor calcium, maar ook niet voor ijzer. De opname van calcium hangt af van de behoefte die het lichaam hier aan heeft. Ook is de opname afhankelijk van de hoeveelheid calcium in je bloed. Bij geen behoefte aan calcium verlaat dit mineraal je lichaam weer.
Het belang van vitamine D bij de opname van calcium
Gelukkig houdt je lichaam zelf in de gaten wanneer de hoeveelheid calcium aan de lage kant is. Mensen krijgen door middel van voedsel vaak genoeg calcium binnen. Zo kunnen een paar glazen melk of een boterham met kaas al voor genoeg calcium zorgen. Mocht de hoeveelheid calcium in je bloed laag zijn, dan wordt vitamine D activeert. Vitamine D is een vitamine dat zorgt voor een goede opname van calcium uit voedsel. De opname van calcium wordt op deze manier dus gestimuleerd, doordat vitamine D calcium uit de darmcellen haalt, klaar om ingezet te worden. Daarom is voldoende vitamine D minstens zo belangrijk.
In welk voedsel vind je de meeste calcium?
Je hebt net gelezen dat calcium voorkomt in melk, melkproducten, kaas, noten, peulvruchten en groente. Wanneer je veel calcium tot je wilt nemen moet je vooral bij de zuivelproducten zijn. De andere producten die genoemd zijn bevatten wel calcium, maar veel minder dan zuivelproducten. Toch dragen ze wel bij aan de voorziening van calcium en zijn ze dus belangrijk genoeg om genoemd te worden. Melk, kaas en yoghurt hebben de hoogste concentratie van calcium, en daarom moet je dit vooral nemen als je bijvoorbeeld een tekort hebt. Een paar glazen melk per dag zorgen al voor een goede hoeveelheid aan dit mineraal.
De hoeveelheid calcium die je lichaam nodig heeft
Maar hoeveel heb je dan precies nodig? Dit verschilt per persoon, maar er is wel een gemiddelde opgesteld. Zo heeft een volwassen persoon gemiddeld 1 gram calcium per dag nodig, dit is gelijk aan ongeveer vier glazen melk. Het kan zijn dat je geen zuivelproducten neemt, dan zijn de ander genoemde bronnen een optie, zoals peulvruchten of noten. Maar hier heb je veel meer van nodig omdat de hoeveelheid aan calcium een stuk lager ligt dan bij de zuivelproducten. Eén glas melk bevat bijvoorbeeld al 31% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, terwijl dit bij een portie amandelnoten 7% is.
De speciale inname voor kinderen, ouderen en zwangere vrouwen
Het verschilt ook per levensfase hoeveel calcium je nodig hebt. Een volwassen persoon heeft dus 1 gram calcium per dag nodig. Voor kinderen ligt dit hoger, omdat ze in de groei zijn en dus sterke botten moeten creëren. Een tekort aan calcium in de kinderjaren kan later risico’s met zich meebrengen. Ook ouderen en zwangere vrouwen hebben vaak een hogere dosis aan calcium nodig. Ouderen kunnen last krijgen van pijn in de botten of botontkalking. Voor zwangere vrouwen geldt dat calcium van grote waarde is bij de ontwikkeling van hun baby in de buik. Een tekort aan calcium in de baarmoeder kan leiden tot achterstand in de groeiontwikkeling.
Wat doet een tekort met je lichaam?
Omdat calcium een essentieel mineraal is, kan het voorkomen dat er een tekort ontstaat. Dit kan vervelende gevolgen hebben. Voor kinderen kan een tekort aan calcium leiden tot een vergroeid skelet en onvolledige vorming van de botten. Ook heeft dit zijn gevolgen voor de spieren. Dit treedt op in combinatie met een tekort aan vitamine D. In sommige gevallen kan dit nog voorkomen worden. Ook bij ouderen kan er een tekort aan dit mineraal ontstaan. Calcium wordt minder goed opgenomen in het bloed, wat botontkalking tot gevolg heeft. Hoe meer calcium je als kind hebt opgenomen, hoe steviger je botten zijn en hoe langer de botten dus mee gaan.
Bestaat er zoiets als een overschot?
Naast een tekort kan er ook een overschot aan calcium optreden. Het is daarom altijd belangrijk om je aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) te houden. Hoe ontstaat zo’n overschot? Dit betekent eigenlijk dat er een te hoog calciumgehalte in je bloed zit. Deze hypercalciëme kan veroorzaakt worden door een verstoorde stofwisseling van calcium maar ook door een erfelijke aandoening. Wat zijn symptomen van een te hoog calciumgehalte? Denk aan misselijkheid, dorst, veelvuldig urineren en braken. Er kan echter ook sprake zijn van geen klachten of slechts vage klachten. De eerder genoemde symptomen komen vooral voor een veel te hoog gehalte van calcium.