Hennepzaad is het zaad van de plant Cannabis sativa. In tegenstelling tot de bloemtoppen, beter bekend als marihuana, bevatten de zaden nauwelijks THC. Hennepzaad heeft dus geen geestverruimende of rustgevende werking, maar is wel heel erg voedzaam.
Het bevat veel eiwitten, gezonde vetten en een aantal verschillende mineralen en antioxidanten. Plant-technisch is hennepzaad geen zaad, maar een noot en daar smaakt het ook naar. Deze zachte nootachtige smaak maakt dat het zaad fijn te verwerken is in allerlei gerechten.
Cannabis is een veelzijdige plant, waarvan de verschillende delen al in de Oudheid werden gebruikt. De zaden, al dan niet geperst tot olie, werden in veel culturen gebruikt als hoogwaardig voedsel en medicijn en de vezels gebruikt in de textielproductie en gemengd met klei bij de bouw.
Bij gebruik voor andere doeleinden dan high worden, spreekt men meestal van hennep en niet van marihuana. Tot voor kort werd hennepzaad vooral gebruikt als vogelvoer en aas voor vissers, maar het zaad komt steeds meer in de schijnwerper als gezonde voeding voor mensen. Dat is beslist niet voor niets, hennepzaad heeft tal van gezonde eigenschappen die bovendien worden bevestigd door wetenschappelijk onderzoek.
De gezonde eigenschappen van hennepzaad
Om te beginnen is gepeld hennepzaad een bron van hoogwaardige plantaardige eiwitten. Het gehalte aan eiwitten is bijna even hoog als dat van sojabonen en zelfs min of meer vergelijkbaar met vlees. Vergeleken met andere plantaardige eiwitten bijvoorbeeld afkomstig uit noten, peulvruchten en granen is het eiwit uit hennepzaad beter te verteren en het wordt dus ook beter opgenomen door ons lichaam.
Dit komt omdat het veel lijkt op onze lichaamseigen eiwitten. Het gehalte aan hoogwaardig eiwit is hoger dan bijvoorbeeld chiazaad en lijnzaad, die daarvoor vaak worden aangeprezen. Eiwitten zijn een belangrijk onderdeel van je voeding. De hoogwaardige eiwitten uit hennepzaad zijn voor iedereen gezond, maar speciaal aan te raden als je veel sport of gaat beginnen met sporten.
Je lichaam heeft dan namelijk extra behoefte aan eiwitten voor de opbouw en het herstel van de spieren. Dit geldt evengoed voor kinderen en zwangere vrouwen. Vegetariërs, die dierlijke eiwitten moeten missen, zijn eveneens gebaat met een schepje extra hoogwaardige eiwitten uit hennepzaad.
Daar komt nog bij dat het eiwit uit hennepzaad een zogenaamd “compleet eiwit” is. Het bevat alle acht essentiële aminozuren, waaronder grote hoeveelheden methionine, cysteïne, arginine en glutaminezuur. Essentiële aminozuren zijn de aminozuren, die niet door ons lichaam kunnen worden gemaakt en van buitenaf via voedsel moet binnenkomen. Complete eiwitten van plantaardige komaf zijn erg zeldzaam, omdat planten meestal het aminozuur lysine missen. Maar net als quinoa heeft hennepzaad dit wel en is daarmee een bron voor complete eiwitten.
Hennepzaad staat voor bijna een derde deel uit vet, maar dan wel gezonde onverzadigde vetzuren. Deze helpen om hart- en bloedvaten, cholesterolspiegels, gewrichten, huid en hersenen in een goede conditie te houden. Het is vooral rijk aan de essentiële vetzuren Alfa-linoleenzuur (ALA), een Omega 3 vetzuur en Gamma-linoleenzuur (GLA). Dit laatste is een Omega 6 vetzuur, dat regulerend werkt op de hormoonspiegel.
Alsof het nog niet genoeg is, bevat hennepzaad ook nog vitamine A, B1 en B2 en vitamine E, een belangrijke antioxidant. Antioxidanten zijn belangrijk omdat zij de weefsels, de cellen en het DNA in het lichaam beschermen tegen vrije radicalen. Tot slot bevat hennepzaad een aantal mineralen als calcium, fosfor, ijzer, kalium, magnesium, natrium, zink en zwavel.
Tot zover de chemie van hennepzaad, dan gaan we nu kijken wat al deze voedingstoffen kunnen doen voor je gezondheid.
Gepeld hennepzaad of hennepharten
Allereerst is er een gunstig effect op de conditie van hart en bloedvaten. Hennepzaad bevat veel van het aminozuur arginine. Dat wordt gebruikt om stikstofoxide in het lichaam te produceren, een gasmolecuul dat zorgt voor wijdere en ontspannen bloedvaten. Dat leidt vervolgens tot een lagere bloeddruk.
In een groot onderzoek met meer dan tienduizend mensen werd een verband gevonden tussen inname van meer arginine en een CPR, een ontstekingsmarker voor aandoeningen aan het hart en de bloedvaten. Ook het in hennepzaad ruimschoots aanwezige Gamma-linoleenzuur heeft een ontstekingsremmende werking.
Gamma-linoleenzuur (GLA) heeft daarnaast een gunstig effect op de hormoonspiegel, als die verstoord is door bijvoorbeeld het premenstrueel syndroom (PMS) of de overgang. Hoe het precies werkt weet men nog niet, maar het idee is dat de fysieke en emotionele symptomen die horen bij het PMS te maken hebben met een gevoeligheid voor het hormoon prolactine.
Gamma-linoleenzuur maakt prostaglandine E1, dat de effecten van prolactine zou kunnen neutraliseren. Dit effect is vergelijkbaar met Teunisbloem-olie, dat ook een hoog gehalte aan Gamma-linoleenzuur heeft en in de natuurgeneeskunde sinds jaar en dag gebruikt wordt voor deze klachten. Aansluitend zijn er aanwijzingen dat GLA ook tijdens de overgang de hormonen kan reguleren en daarmee de overgangsklachten kan helpen verminderen.
Het vetzuur-profiel van hennepzaad is ideaal, wat inhoudt dat de verhouding tussen de Omega 3 en de Omega 6 vetzuren gunstig is, ongeveer 1:3. De gezonde Omega 3 vetten kunnen huidaandoeningen als eczeem, droge huid en jeuk verlichten, waarmee hennepzaad kan helpen om eventuele medicatie voor huidklachten af te bouwen.
Naast voedingsstoffen bevat hennepzaad ook veel vezels, die de spijsvertering kunnen stimuleren. Het merendeel van de voedingsvezels van hennepzaad is onoplosbaar, maar zo’n 20% is oplosbaar en vormt een gel-achtig goedje in de darmen dat gunstig is voor de darmflora. Maar ook de onoplosbare vezels helpen bij het transport van voedsel en afvalstoffen door de darmen.
Hennepzaad kopen, bewaren en gebruiken
Het zal nog even duren voordat hennepzaad in elke supermarkt ligt, maar natuurwinkels en reformzaken hebben het meestal wel. Ook kun je het natuurlijk online bestellen bij tal van webshops. Je kunt het het beste bewaren op een droge, koele en donkere plek.
Gepeld hennepzaad of hennepharten, dat het meeste wordt verkocht, kun je rauw over salades strooien of toevoegen aan soep, rijst- of pastagerechten. Als je een noten- en zaden-mix maakt voor in de yoghurt of bij je muesli kun je daar ook ongepelde hennepzaden aan toevoegen.
Verder is hennepzaad goed toepasbaar in gezonde smoothies, of je kunt met behulp van een blender en water pure hennep “melk” maken. Ook kun je gekochte (ongezoete) amandel-. soja-, rijst- of haverdrank met wat hennepzaad “opwaarderen” qua voedingsstoffen.
Behalve rauw kun je hennepzaad ook roosteren, maar bedenk wel dat je door verhitting de gunstige eigenschappen deels kwijtraakt.
Als je hennepzaad wilt gebruiken vanwege de voedingsvezels, moet je ongepelde zaadjes eten want de vezels zitten namelijk vooral in het schilletje. Ongepeld hennepzaad moet je wel even laten weken. De schil bevat een minieme hoeveelheid THC, de werkzame stof van marihuana.
Dit is veel te weinig om er ook maar iets van te merken, maar toch zijn de ongepelde zaadjes niet aan te raden als je bent afgekickt van cannabis of om andere reden absoluut geen THC mag of wil consumeren.
Van meel van hennepzaad werden in de Oudheid al broden gebakken en recent zijn er ook weer bakkers die dat doen. Als jezelf brood, cake of taart bakt kun je het toevoegen. Hennepmeel is overigens glutenvrij, mocht je daar gevoelig of allergisch voor zijn.
Daarnaast wordt er uit hennepzaden ook olie geperst, die dezelfde voedingstoffen bevatten en dus ook de gunstige Omega 6 en 3 verhouding heeft. Hennepzaad-olie is gewone spijsolie, die je bijvoorbeeld kunt gebruiken in een salade dressing. Dit in tegenstelling tot de THC-rijke hennepolie, ook wel cannabis-olie, hasj-olie, marihuana-olie of wiet-olie genoemd.
Dit is geen spijsolie en deze valt wettelijk onder soft drugs omdat je er stoned van wordt. Let goed op deze verschillen als je de olie niet in de natuurwinkel koopt, maar online bestelt. Er is overigens nog een derde variant genaamd CBD-olie, die eveneens wettelijk is toegestaan omdat er minder dan 0,2% THC inzit. CBD is een werkzame stof uit de hennepplant, die uitgebreid is getest op medische eigenschappen.
Zowel hennepzaad als hennepolie kun je het best koud gebruiken, dus pas op het laatst toevoegen aan warme gerechten of soep. Hennepolie is daarom ook niet echt geschikt om in te bakken. Tot slot de waarschuwing dat je, zoals met alle superfoods, niet moet overdrijven en dat ook hennepzaad geen wondermiddel is om een ongezonde levensstijl te compenseren.
Misschien ben je geïnteresseerd in andere zaden en superfoods.
Waar kopen?
Hennep valt onder de Superfoods en is tegenwoordig vlot beschikbaar. Als je op de link klikt, kom je terecht bij topvitamins.nl, één van de betere aanbieders.